1. Wstęp
Zespół Szkół Sportowych w Tarnowie może poszczycić się wieloletnią tradycją efektywnego nauczania języka niemieckiego oraz od kilku lat również angielskiego. Od lat nasi uczniowie biorą udział w różnych konkursach przedmiotowych z języków obcych, zajmując w nich wysokie miejsca.
Od roku 2004 w naszej szkole realizowana jest innowacja edukacyjna EUROKLASA, polegająca na wprowadzeniu w wybranych grupach rozszerzonego programu nauczania języka niemieckiego. Uczniowie biorący udział w zajęciach EUROKLASY korzystali z podręcznika „Themen neu”, „Themen aktuell” lub „Schritte international”. Liczba godzin została zwiększona do 5 godzin tygodniowo. Większość uczniów po zakończeniu całościowego kursu przystępowała do zewnętrznego egzaminu Goethe-Zertifikat B1, którego zdawalność wynosi wśród naszych uczniów ponad 99%. Na przestrzeni ośmiu lat certyfikat uzyskało ponad 200 uczniów. Również wyniki naszych uczniów z egzaminu gimnazjalnego z języka niemieckiego plasowały naszą szkołę w czołówce gimnazjów w województwie małopolskim. Co roku nasi uczniowie reprezentowali szkołę w Małopolskim Konkursie Języka Niemieckiego oraz w innych konkursach, zajmując w nich czołowe miejsca. Mając tak pozytywne efekty w roku 2009 wprowadzono podobną innowację z języka angielskiego, która realizowana jest do dnia dzisiejszego. Również z tego języka uczniowie uzyskują certyfikat na poziomie PET i FCE.
Istotnym mankamentem tej koncepcji był fakt, że zajęcia/godziny dodatkowe były finansowane przez rodziców. W obliczu obecnej niekorzystnej sytuacji gospodarczej kraju i wynikającego z niej zubożenia społeczeństwa, dla wielu rodziców jest to bariera, która uniemożliwia bądź znacznie ogranicza ich dzieciom uczestnictwo w zajęciach EUROKLASY. Od dwóch lat EUROKLASY z językiem niemieckim nie są organizowane.
Mając tak bogate doświadczenie w tym zakresie chcielibyśmy powrócić do tradycji organizowania tego typu grup, umożliwiając chętnym uczniom nieodpłatne uczestnictwo
w zajęciach. Pomoc w realizacji innowacji wstępnie zostało zadeklarowane przez:
- Instytut Goethego w Krakowie i pracownicy naukowi UJ w Krakowie
- British Counsil w Krakowie.
2. Koncepcja innowacji
Innowacja EUROKLASA ma na celu uzyskanie lepszych efektów pracy dydaktycznej oraz przygotowanie uczniów do egzaminu gimnazjalnego w części rozszerzonej i zewnętrznego egzaminu Goethe-Zertifikat B1 i First Certificate B2 lub PET B1.
Innowacja rozpocznie się w roku szkolnym 2014/2015 i skierowana jest do grupy uczniów klas pierwszych. Nabór do klasy, w której wdrażana będzie innowacja, jest dobrowolny i otwarty dla wszystkich uczniów rozpoczynających naukę w naszym gimnazjum. Na poziomie klasy I gimnazjum tworzona będzie jedna klasa (EURO), której uczniowie realizowaliby znacznie rozszerzoną programowo i godzinowo naukę jezyka obcego. Planujemy, aby w ramach klasy „językowej” funkcjonowały 2 grupy (j. niemiecki i j. angielski) w ilości 13 – 15 uczniów w każdej grupie. Ze względu na charakter innowacji w przypadku zbyt dużej ilości chętnych o kolejności przyjęcia do tej klasy decydować będzie test kompetencyjny przeprowadzony w końcu maja.
Innowacja oparta jest na:
- zwiększeniu wymiaru obowiązkowych zajęć edukacyjnych z języka niemieckiego lub angielskiego z trzech do pięciu godzin lekcyjnych w tygodniu w cyklu trzyletnim;
- wprowadzeniu podręcznika, który odpowiadałby zawartością materiały potrzebom programowym realizacji innowacji oraz był dopuszczony do stosowania w szkole
- wprowadzeniu dodatkowych, innowacyjnych metod pracy;
- ścisłej współpracy uczeń – nauczyciel – rodzice.
Innowacja programowa EUROKLASA znacznierozszerza treści nowej podstawy programowej nauczania języka niemieckiego lub angielskiego w zakresie materiału leksykalnego, zagadnień gramatycznych, a co za tym idzie umiejętności rozumienia ze słuchu, tworzenia wypowiedzi ustnej i pisemnej oraz czytania ze zrozumieniem. Elementem uzupełniającym realizację innowacji będzie wymiana młodzieży w oparciu o placówkę edukacyjną w Berlinie – Merian Schule w Berlinie Köpenick oraz placówkę edukacyjną w Kolbergu. Wymiana (1 – 2 wyjazdy w gimnazjum) realizowana będzie w oparciu
o dofinansowanie Polsko Niemieckiej Współpracy Młodzieży, z którą ZSS systematycznie współpracuje od wielu lat. Również uczniowie Merian Schule będą przyjeżdżać do Tarnowa. W klasie III gimnazjum przewidywany jest w maju wyjazd na zajęcia warsztatowe przed egzaminem, które prowadzone będą z pomocą pracowników UJ w Krakowie.
Po zakończeniu nauki w EUROKLASIE chętni uczniowie przystąpią do egzaminu Goethe-Zertifikat B1, lub First Certificate B2 lub PET B1. Ponadto umiejętności zdobyte w gimnazjum pozwolą uczniom na kontynuowanie nauki języka obcego w liceum w grupach zaawansowanych i przystąpienie do rozszerzonej matury z tego języka.
3. Cele dydaktyczno – wychowawcze innowacji
CELE OGÓLNE
- rozwijanie zainteresowań i zdolności językowych uczniów;
- rozwijanie kompetencji językowych w zakresie języka niemieckiego i angielskiego umożliwiających porozumiewanie się i działanie w tym języku;
- kształtowanie w uczniach postawy szacunku i tolerancji dla innych kultur oraz chęci ich poznania;
- poznanie i stosowanie różnych strategii uczenia się języka obcego;
- doskonalenie umiejętności korzystania z dostępnych źródeł wiedzy, np. słowników dwujęzycznych, map, zasobów Internetu;
- wykształcenie zachowań prospołecznych i umiejętności współpracy z innymi;
- rozwijanie w uczniach poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości;
- wspieranie indywidualnych zainteresowań uczniów,
- doskonalenie umiejętności świadomego korzystania z najnowszych technologii informacyjnych;
- reprezentowanie szkoły w konkursach przedmiotowych.
CELE SZCZEGÓŁOWE
- uczeń potrafi płynnie i przy pomocy bogatych środków leksykalnych i gramatycznych tworzyć wypowiedzi ustne dotyczące sytuacji życia codziennego oraz sytuacji problemowych, negocjuje, jest mediatorem, odgrywa role autentyczne i fikcyjne, zdobywa i udziela informacji, opisuje ilustracje, interpretuje statystyki lub ilustracje;
- w zakresie rozumienia ze słuchu uczeń rozumie teksty o różnorodnej formie i długości w różnych warunkach odbioru, potrafi rozumieć szczegóły nagrania i przekazać
je w formie ustnej i pisemnej, potrafi streścić usłyszany tekst; - w zakresie czytania ze zrozumieniem uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o różnorodnej formie i długości (np. autentyczne artykuły prasowe, recenzje, wywiady, krótkie teksty literackie), wyszukuje oraz selekcjonuje informacje z różnych źródeł, uzupełnia szczegółowo luki w tekstach;
- w zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnej uczeń streszcza teksty, pisze samodzielnie listy (e-maile) formalne i półformalne, życiorys, reklamację, ogłoszenie;
- w zakresie interakcji prowadzi negocjacje w różnych, również trudnych sytuacjach życia codziennego, aktywnie uczestniczy w rozmowie i dyskusji, przedstawia opinie, argumenty i kontrargumenty, spekuluje na temat przyczyn i konsekwencji zdarzeń przeszłych, przyszłych, wysuwa i rozważa hipotezy
4. Procedury realizacji celów
Znajomość języków obcych nowożytnych jest warunkiem pełnego, aktywnego uczestnictwa młodych Polaków w życiu społeczności europejskiej i globalnej. Promowanie różnorodności językowej jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej. Unia Europejska opiera się na „jedności w różnorodności”: różnorodności kultur, obyczajów, wyznań i przekonań – oraz języków.
To właśnie zróżnicowanie decyduje o tożsamości Unii Europejskiej – nie jest ona tyglem, w którym różnice zacierają się, lecz wspólnym domem, w którym ceni się różnorodność; języki macierzyste stanowią źródło bogactwa i pomost dla większej solidarności i wzajemnego zrozumienia.
Za podstawowy cel kształcenia w nauczaniu języków obcych nowożytnych przyjęto skuteczne porozumiewanie się w języku obcym, w mowie i w piśmie. Priorytetem jest zatem umiejętność osiągania przez ucznia różnych celów komunikacyjnych, a poprawność językowa, choć odgrywa istotną rolę, nie jest nadrzędnym celem dydaktycznym. Oprócz umiejętności językowych szkoła, poprzez nauczanie języka obcego, kształtuje postawy ciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur.
Warunkiem rozwijania umiejętności językowych na III etapie edukacyjnym jest zapewnienie uczniom kontynuacji nauki języka obcego nowożytnego nauczanego w szkole podstawowej. Pomoże w tym odpowiednia ilość godzin, podręcznik, dobór środków dydaktycznych, metod i form pracy.
Zwiększenie wymiaru godzin pozwoli na pogłębienie nauki języka niemieckiego i angielskiego oraz skuteczniejsze utrwalenie sprawności językowych.
Aby zapewnić uczniom jak najszersze spektrum różnorodnych, w miarę autentycznych sytuacji językowych, nauczyciel będzie korzystał na lekcjach dodatkowo z:
- autentycznych nagrań audio i video (prognoza pogody, wiadomości radiowe
i telewizyjne, talk-shows, spoty reklamowe); - aktualnych i autentycznych tekstów użytkowych i informacyjnych (krótkie notatki prasowe, opakowania, etykietki, foldery, bilety, kwity, formularze);
- ćwiczeń online dedykowanych do podręcznika;
- zasobów Internetu.
Na lekcjach będą wprowadzane różnorodne formy pracy uczniów – praca indywidualna, praca w grupach i w parach, metoda projektowa.
Większość zajęć będzie odbywała się w specjalnie do tego celu przygotowanej sali lekcyjnej, wyposażonej w telewizor, odtwarzacz video, odtwarzacz płyt CD, tablicę multimedialną oraz laptop. Dodatkowym atutem naszego gimnazjum jest fakt, że szkoła dysponuje dużą ilością laptopów, które będzie można wykorzystać w pracy indywidualnej lub w parach. Umożliwi to wdrożenie uczniów do świadomego i celowego korzystania z zasobów Internetu, takich jak słowniki dwu- i jednojęzyczne, portale prasowe czy społecznościowe.
Aby osiągnąć wysoką jakość zaplanowanych zadań, niezbędna będzie ścisła współpraca z rodzicami uczniów. Włączenie rodziców do procesu nauczania będzie polegało na systematycznym informowaniu ich o sposobie i efektach kształcenia dzieci.
5. Sposoby oceniania
Uczniowie będą oceniani na bieżąco w zakresie prac pisemnych (sprawdziany z podziałem na sprawności, dialogi, zadania dotyczące tworzenia lub przekształcania tekstu – streszczenie, dokończenie opowiadania, ogłoszenia, list nieformalny, motywacyjny, życiorys) i ustnych (odpowiedź indywidualna, dialogi w parach lub grupach). Po zakończeniu każdego działu z podręcznika uczniowie będą zaliczać ustnie zadania dotyczące zdobywania, udzielania informacji, relacjonowania wydarzeń, negocjacji i opisu obrazka. Ilość zdobytych punktów z odpowiedzi i z pracy klasowej pisemnej utworzy jedną ocenę.
Co roku uczniowie EUROKLASY będą pisać egzaminy wewnętrzny. W klasie trzeciej uczniowie zdadzą dodatkowo dwa próbne egzaminy certyfikacyjne (po pierwszym semestrze i w końcu maja). Próbny egzamin gimnazjalny jest co roku organizowany na poziomie szkoły w grudniu.
6. Ewaluacja innowacji
Wdrożony projekt innowacji będzie podlegać ewaluacji po zakończeniu każdego roku szkolnego oraz całego etapu edukacyjnego.
Podczas trwania innowacji będą zbierane wyniki z egzaminów wewnętrznych – co roku na ich podstawie zostaną opracowane typy błędów popełnianych przez uczniów i plan naprawczy. Plan naprawczy zostanie umieszczony w protokole Zespołu Języków Obcych.
Na końcoworocznym posiedzeniu Rady Pedagogicznej autor innowacji przedstawi podsumowanie realizacji treści w danym roku szkolnym wraz z wnioskami do dalszej pracy.
Po 3 latach, na zakończenie innowacji, autor przedstawi tabelaryczne zestawienie postępów uczniów bazujące na egzaminach wewnętrznych, próbnych i egzaminie autentycznym. Sprawozdania te zostaną zapisane w protokołach Rady Pedagogicznej i Zespołu Języków Obcych.
7. Czas trwania innowacji i koszty
Jak wspomniano wcześniej, innowacja wprowadzona zostanie od 1.09.2014 roku
w jednej klasie (2 grupy). Nie określa się czasu zakończenia innowacji (okres – czas nieokreślony). W następnych latach będzie ona kontynuowana w kolejnych klasach
wg poniższej tabeli:
wyszczególnienie |
l. grup |
l. godzin dodatkowo |
||||
I |
II |
III |
I |
II |
III |
|
2014/2015 |
2 |
0 |
0 |
4 |
0 |
0 |
2015/2016 |
2 |
2 |
0 |
4 |
4 |
0 |
2016/2017 |
2 |
2 |
2 |
4 |
4 |
4 |
Łącznie od 2016/2017 |
2 |
2 |
2 |
4 |
4 |
4 |
Zajęcia prowadzone będą przez nauczycieli szkoły (dyplomowani i mianowani). Koszty osobowe będą zależne od zaszeregowania osobistego nauczycieli uczących w danej grupie. Nie planowane są koszty dodatkowe (ksero materiałów, wyjazdy zagraniczne i warsztatowe, podręczniki), które nie będą obciążały budżetu szkoły.